خانواده نخستین نهاد اجتماعی است اکثر افراد درخانواده بدنیا می آیند ودر خانواده نیزمی میرند خانواده شالوده حیات اجتماعی محسوب گردیده وگذشته ازوظیفه تکثیر نسل وکودک پروری برای بقاع نوع بشر وظایف متعددی ازقبیل تولیداقتصاد،فرهنگ پذیرکردن افراد را نیز برعهده داردررسی روابط بین اعضای یک خانواده ،بررسی نقش و وظایف اعضای خانواده نهایتا تغییرساختار خانواده با استفاده از تکنیکموجود و تخصصی است .خانواده از مشکلات متعددی همچون اختلافات زناشویی، مشکل در ارتباطبا فرزند نوجوان، افت تحصیلی فرزندان، ازدواج فرزندان، اعتیاد یکی از والدین، مشکلاترفتاری فرزندان خردسال، مشکلات اخلاقی والدین و یا فرزندان ومسائل دیگررنج می برند

واقعیت این است که اگر یکی از اعضای خانواده دارای اشکال رفتاری ـ ‌روانی باشد، می‌توان ردپای آن را در روابط خانوادگی جست‌وجو کرد. در بسیاری از موارد اشکال رفتاری عضو خانواده مانند کودک یا نوجوان مستقیما از روابط غلط خانوادگی سرچشمه می‌گیردکه بهره گیری از روشهای مورد نظر میتواند راهگشای مشکلات خانواده گردد

نظریه های خانواده درمانی

- درمان های ترکیبی– التقاطی:دراین نگرش ، هنجارها و ناهنجارهای فرددربسترخانواده تجزیه و تحلیل،ادراک و درمان می شود.درمان های ترکیبی- التقاطی،درمان هایی که بر اثرهمگرایی و ادغام رویکرد های گوناگون روان درمانی به وجود آمده اند.

- درمان های ترکیبی– التقاطی:دراین نگرش ، هنجارها و ناهنجارهای فرددربسترخانواده تجزیه و تحلیل،ادراک و درمان می شود.درمان های ترکیبی- التقاطی،درمان هایی که بر اثرهمگرایی و ادغام رویکردهای گوناگون روان درمانی به وجود آمده اند

خانواده درمانی تجربیاتی:در این رویکرد خانواده درمانگر تلاش می کند انعطاف پذیری ، صمیمیت ، عزت نفس ،پتانسیل برای تجربه را در خانواده افزایش دهد و از فنون مجسمه سازی ، صحنه آراییخانوادگی ، شوخی ، مصاحبه با عروسکهای خانواده ، هنردرمانی خانواده ، بازی نقش ،بازسازی خانواده و … استفاده می شود

- خانواده درمانی های رفتاری و شناختی _ رفتاری:ین شیوه درمانی بر اساسنظریه های رفتاری و شناختی معتقد است، رفتار از طریق پیامدها ابقا یا حذف می شود. رفتارهای نامناسب را می توان اصلاح کرد. همینطور شناختهای غیر منطقی را می تواناصلاح کرده و در نتیجه در تعاملات و رفتارهای زوجی یا خانوادگی تغییر ایجاد کرد.
درمانگر نقش یک معلم و متخصص تقویت کننده رفتارهای مناسب را بازی می کند. در اینرویکرد از فنون درمانی تقویت منفی ، تعمیم ، خاموش سازی ، اقتصاد پته ای ، گریزذهنی ، عبارات مقابله ای منطقی ، سرمشق دهی و … استفاده می شود
خانواده درمانی ساختی:مانگران نقشه خانواده را بطور ذهنیترسیم می کنند و در پیاده کردن ساخت مناسب خانواده تلاش می کنند و در واقع همچونکارگردان تئاتر عمل می کنند. فنون درمانی عبارتند از: بازسازی ، الحاق ، تشدیدپیامها ، مرزسازی


خانواده درمانی های استراتژیک ، سیستمی و متمرکز بر راه حل:این سه رویکرد روشمدار و کوتاه مدت هستند که هر سه مرهون کار میلتون اریکسون می باشند و از میراثمشترکی برخوردارند. هدف ، شیوه کار و فنون مورد استفاده در این سه رویکرد مشابهیکدیگر است و از فنونی چون باز تعبیر ، کمرنگ کردن تعبیر و تفسیر ، تعیین تکالیفشاق ، تکیه بر فرایند سوالات حلقوی ، تمرکز روی راه حلهای فرضی ، تعیین کردنتشریفات و … استفاده می شود.

: خانواده درمانی سیستمی:
خانواده درمانی سیستمی در واقع کوششی برای درک خانواده به مثابه یک سیستم (و نه افرادی که صرفا با هم در یک محل زندگی می کنند)و به مثابه زیرسیستمی تحت تاثیر عوامل موجود در محیط بزرگترو اعضاء برای حفظ تعادل خودفعالیت می کنند.این رویکرد را اولین بار ون برتالانفی مطرح کرد

خانواده های نیازمند خانواده درمانی
خانواده هایی که از فرایند خانواده درمانیبهره می برند، عبارتند از: خانواده های دارای عضو معتاد یا بیمار روانی و همچنینخانواده های دارای عضو مبتلا به اختلالات جسمی که به نحوی روی کارکرد خانواده تاثیرگذاشته است ، خانواده های طلاق گرفته ، ازدواج مجدد کرده ، فوت یکی از اعضا ،خانواده های دارای مشکلات اقتصادی ، فرهنگی

خانواده های دارای مشکل اغلب به صورت غیر مستقیم مثلا مشکلات تربیتی کودکان ،ناراحتی های روحی یکی از اعضاء و یا تصمیم گیریها و کمک برای حل مشکلات سطحی تر به متخصصان مشاوره و روان شناسی مراجعه می کنند و در طول مشاوره های فردی نیاز به توجهبه نقش خانواده در بروز مشکل شکل می گیرد و برحسب رویکرد درمانگر ، روند درمان تداوم می یابد.